Page images
PDF
EPUB

Sede peregrinâ quæris egenus opem
Patria dura parens, et saxis sævior albis
Spumea quæ pulsat littoris unda tui,
Siccine te decet innocuos exponere fœtus,
Siccine in externam ferrea cogis humum,
Et sinis ut terris quærant alimenta remotis
Quos tibi prospiciens miserat ipse Deus,
Et qui læta ferunt de cœlo nuntia, quique
Quæ via post cineres ducat ad astra, docent?
Digna quidem Stygiis quæ vivas clausa tenebris,
Eternâque animæ digna perire fame!

Haud aliter vates terræ Thesbitidis olim
Pressit inassueto devia tesqua pede,
Desertásque Arabum salebras, dum regis Achabi
Effugit atque tuas, Sidoni dira, manus.
Talis et, horrisono laceratus membra flagello,
Paulus ab Emathiâ pellitur urbe Cilix.
Piscosæque ipsum Gergessæ civis lesum
Finibus ingratus jussit abire suis.

At tu sume animos, nec spes cadat anxia curis,
Nec tua concutiat decolor ossa metus.
Sis etenim quamvis fulgentibus obsitus armis,
Intenténtque tibi millia tela necem,

At nullis vel inerme latus violabitur armis,
Déque tuo cuspis nulla cruore bibet.
Namque eris ipse Dei radiante sub ægide tutus,
Ille tibi custos, et pugil ille tibi ;

Ille Sionææ qui tot sub mœnibus arcis
Assyrios fudit nocte silente viros;

Inque fugam vertit quos in Samaritadas oras
Misit ab antiquis prisca Damascus agris,
Terruit et densas pavido cum rege cohortes,
Aere dum vacuo buccina clara sonat,
Cornea pulvereum dum verberat ungula campum,
Currus arenosam dum quatit actus humum,
Auditúrque hinnitus equorum ad bella ruentum,
Et strepitus ferri, murmuráque alta virum.
Et tu (quod superest miseris) sperare memento,
Et tua magnanimo pectore vince mala;
Nec dubites quandoque frui melioribus annis,
Atque iterum patrios posse videre lares.

ELEG. V.-ANNO ETATIS 20.

In adventum veris.

IN se perpetuo Tempus revolubile gyro
Jam revocat Zephyros vere tepente novos;

Induitúrque brevem Tellus reparata juventam,
Jámque soluta gelu dulce virescit humus.
Fallor? an et nobis redeunt in carmina vires,
Ingeniúmque mihi munere veris adest?

Munere veris adest, interúmque vigescit ab illo
(Quis putet) atque aliquod jam sibi poscit opus.
Castalis ante oculos, bifidúmque cacumen oberrat,
Et mihi Pyrenen somnia nocte ferunt;
Concitáque arcano fervent mihi pectora motu,
Et furor, et sonitus me sacer intus agit.
Delius ipse venit, video Penëide lauro
Implicitos crines, Delius ipse venit.

Jam mihi mens liquidi raptatur in arduo cœli,
Pérque vagas nubes corpore

liber eo;

Pérque umbras, pérque antra feror penetralia vatum,
Et mihi fana patent interiora deûm;
Intuiturque animus toto quid agatur Olympo,
Nec fugiunt oculos Tartara cæca meos.
Quid tam grande sonat distento spiritus ore?
Quid parit hæc rabies, quid sacer iste furor ?
Ver mihi, quod dedit ingenium, cantabitur illo;
Profuerint isto reddita dona modo.

Jam Philomela tuos foliis adoperta novellis
Instituis modulos, dum silet omne nemus:
Urbe ego, tu sylvâ simul incipiamus utrique,
Et simul adventum veris uterque canat.
Veris Io rediere vices, celebremus honores
Veris, et hoc subeat Musa perennis opus.
Jam sol Ethiopas fugiens Tithoniaque arva,
Flectit ad Arctöas aurea lora plagas.

Est breve noctis iter, brevis est mora noctis opaca,
Horrida cum tenebris exulat illa suis.
Jámque Lycaonius, plaustrum cœleste Boötes
Non longâ sequitur fessus ut ante viâ;
Nunc etiam solitas circum Jovis atria toto
Excubias agitant sidera rara polo.

Nam dolus, et cædes, et vis cum nocte recessit,
Neve Giganteum Dii timuere scelus.

Fortè aliquis scopuli recubans in vertice pastor,
Roscida cùm primo sole rubescit humus,

Hac, ait, hac certè caruisti nocte puellâ
Phoebe, tuâ, celeres quæ retineret equos.

Læta suas repetit silvas, pharetrámque resumit
Cynthia, Luciferas ut videt alta rotas,
Et tenues ponens radios gaudere videtur
Officium fieri tam breve fratris ope.

"Desere," Phœbus ait, "thalamos, Aurora, seniles,

Quid juvat effœto procubuisse toro?
Te manet Æolides viridi venator in herbâ,
Surge, tuos ignes altus Hymettus habet."
Flava verecundo dea crimen in ore fatetur,
Et matutinos ociùs urget equos.
Exuit invisam Tellus rediviva senectam,
Et cupit amplexus Phoebe subire tuos ;
Et cupit, et digna est, quid enim formosius illâ,
Pandit ut omniferos luxuriosa sinus,
Atque Arabum spirat messes, et ab ore venusto
Mitia cum Paphiis fundit amoma rosis!
Ecce coronatur sacro frons ardua luco,
Cingit ut Idæam pinea turris Opim;
Et vario madidos intexit flore capillos,
Floribus et visa est posse placere suis.
Floribus effusos ut erat redimita capillos
Tænario placuit diva Sicana Deo.
Aspice Phoebe tibi faciles hortantur amores,
Mellitásque movent flamina verna preces.
Cinnameâ Zephyrus leve plaudit odorifer alâ,
Blanditiasque tibi ferre videntur aves.
Nec sine dote tuos temeraria quærit amores
Terra, nec optatos poscit egena toros,
Alma salutiferum medicos tibi gramen in usus
Præbet, et hinc titulos adjuvat ipsa tuos.
Quòd si te pretium, si te fulgentia tangunt
Munera, (muneribus sæpe coemptus amor)
Illa tibi ostentat quascunque sub æquore vasto,
Et superinjectis montibus, abdit opes.
Ah quoties dùm tu clivoso fessus Olympo
In vespertinas præcipitaris aquas,

"Cur te," inquit,

66

cursu languentem Phoebe diurno Hesperiis recipis cærula Mater aquis?

Quid tibi cum Tethy! Quid cum Tartesside lymphâ,
Dia quid immunda perluis ora salo?

Frigora Phoebe meâ meliùs captabis in umbrâ,
Huc ades, ardentes imbue rore comas.
Mollior egelidâ veniet tibi somnus in herba,
Huc ades, et gremio lumina pone meo.
Quáque jaces circum mulcebit lenè susurrans
Aura per humentes corpora fusa rosas.
Nec me (crede mihi) terrent Semeleia fata,
Nec Phaetonteo fumidus axis equo;
Cùm tu Phoebe tuo sapientiùs uteris igni,
Huc ades, et gremio lumina pone meo.'
Sic Tellus lasciva suos suspirat amores:
Matris in exemplum cætera turba ruunt.

Nunc etenim toto currit vagus orbe Cupido,
Languentésque fovet solis ab igne faces.
Insonuere novis lethalia cornua nervis,

Triste micant ferro tela corusca novo.
Jámque vel invictam tentat superâsse Dianam,
Quæque sedet sacro Vesta pudica foco.
Ipsa senescentem reparat Venus annua formam,
Atque iterum tepido creditur orta mati.
Marmoreas juvenes clamant Hymenæ per urbes,
Littus, Io Hymen, et cava saxa sonant.
Cultior ill venit tunicâque decentior aptâ,
Puniceum redolet vestis odora crocum.
Egrediturque frequens, ad amoni gaudia veris
Virgineos auro cincta puella sinus. [unuin,
Votum est cuique suum, votum est tamen omnibus
Ut sibi, quem cupiat, det Cytherea virum.
Nunc quoque septenâ modulatur arundine pastor,
Et sua quæ jungat carmina Phyllis habet.
Navita nocturno placat sua sidera cantu,
Delphinásque leves ad vada summa vocat.
Jupiter ipse alto cum conjuge ludit Olympo,
Convocat et famulos ad sua festa deos.
Nunc etiam Satyri, cùm sera crepuscula surgun'
Pervolitant celeri florea rura choro,
Sylvanúsque suâ cyparissi fronde revinctus,
Semicapérque deus, semideúsque caper.
Quæque sub arboribus Dryades latuere vetustis
Per juga, per solos expatiantur agros.

Per sata luxuriat fruticetáque Mænalius Pan,
Vix Cybele mater, vix sibi tuta Ceres;
Atque aliquam cupidus prædatur Oreada Fannus,
Consulit in trepidos dum sibi Nympha pedes,
Jámque latet, latitánsque cupit malè tecta videri,
Et fugit, et fugiens pervelit ipsa capi.

Dii

quoque non dubitant cœlo præponere sylvas, Et sua quisque sibi numina lucus habet. Et sua quisque diu sibi numina lucus habeto, Nec vos arboreâ dii precor ite domo. Te referant miseris te, Jupiter, aurea terris Sæcla, quid ad nimbos aspera tela redis? Tu saltem lentè rapidos age Phoebe jugales Qua potes, et sensim tempora veris eant; Brumáque productas tardè fcrat hispida noctes, Ingruat et nostro serior umbra polo.

ELEG. VI.

Ad CAROLUM DEODATUM ruri commo antem,

Qui cum Idibus Decemb. scripsisset, et sua carmina excusari postulasset si solito minus essent bona, quod inter lautitias quibus erat ab amicis exceptus, haud satis felicem operam Musis dare se posse affirmabat. hoc habuit responsum.

MITTO tibi sanam non pleno ventre salutem,
Quâ tu distento fortè carere potes.

At tua quid nostram prolectat Musa camœnam,
Nec sinit optatis posse sequi tenebras ?
Carmine scire velis quàm te redamémque colámque,
Crede mihi vix hoc carmine scire queas.

Nam neque noster amor modulis includitur arctis,
Nec venit ad claudos integer ipse pedes.
Quàm benè solennes epulas, hilarémque Decembrem
Festáque cœlifugam quæ coluere deum,
Deliciasque refers, hiberni gaudia ruris,

Haustáque per lepidos Gallica musta focos!
Quid quereris refugam vino dapibúsque poesin?
Carmen amat Bacchum, carmina Bacchus amat.
Nec puduit Phœbum virides gestâsse corymbos,
Atque hederam lauro præposuisse suæ.
Sæpiùs Aoniis clamavit collibus Euce
Mista Thyonëo turba novena choro.

Naso Corallais mala carmina misit ab agris :
Non illic epulæ, non sata vitis erat.

Quid nisi vina, rosásque racemiferúmque Lyæum
Cantavit brevibus Teia Musa modis?

Pindaricósque inflat numeros Teumesius Euan,
Et redolet sumptum pagina quæque merum;
Dum gravis everso currus crepat axe supinus,
Et volat Elëo pulvere fuscus eques.
Quadrimóque madens Lyricen Romanus Iaccho
Dulcè canit Glyceran, flavicomámque Chloen.
Jam quoque lauta tibi generoso mensa paratu
Mentis alit vires, ingeniúmque fovet.
Massica fœcundam despumant pocula venam,
Fundis et ex ipso condita metra cado,

Addimus his artes, fusúmque per intima Phœbum
Corda, favent uni Bacchus, Apollo, Ceres.
Scilicet haud mirum tam dulcia carmina per te
Numine composito tres peperisse deos.
Nunc quoque Thressa tibi cælato barbitos auro

« ՆախորդըՇարունակել »