Audisse tales videor attonitus sonos Leni, sub aurâ, flamine:
Cæcos furores prone, pone vitream Bilemque et irritas minas,
Quid temerè violas non nocenda numina. Subitoque ad iras percita?
Non est, ut arbitraris elusus miser, Mors atra Noctis filia,
Erebóve patre creta, sive Erinnye,
Vastove nata sub Chao: Ast illa cœlo missa stellato, Dei Messes ubique colligit; Animasque mole carneâ reconditas In lucem et auras evocat; Ut cum fugaces excitant Horæ diem Themidos Jovisque filiæ;
Et sempiterni ducit ad vultus patris : At justa raptat impios
regna furvi luctuosa Tartari, Sedesque subterraneas.
Hanc ut vocantem lætus audivi, cito Fœdum reliqui carcerem,
Volatilesque faustus inter milites
Ad astra sublimis feror:
Vates ut olim raptus ad cœlum senex Auriga currus ignei.
Non me Bootis terruere lucidi
Sarraca tarda frigore, aut Formidolosi scorpionis brachia, Non ensis Orion tuus. Prætervolvavi fulgidi solis globum, Longéque sub pedibus deam Vidi triformem, dum coërcebat suos Frænis dracones aureis.
Erraticorum, siderum per ordines, Per lacteas vehor plagas, Velocitatem sæpe miratus novam,
Donec nitentes ad fores
Ventum est Olympi, et regiam crystallynam, et Stratum smaragdis atrium. Sed hic tacebo, nam quis effare queat
Oriundus humano patre
Amonitates illius loci? mihi
Sat est in eternum frui.
HEU quám perpetuis erroribus acta fatiscit Avia mens hominum, tenebrisque immersa profundis Oedipodioniam volvit sub pectore noctem !
Quæ vesana suis metiri facta deorum Audet, et incisas leges adamante perenni Assimilare suis, nulloque solubile sæclo Concilium fati perituris alligat horis.
Ergòne marcescet sulcantibus obsita rugis Naturæ facies, et rerum publica mater Omniparum contracta uterum sterilescet ab ævo? Et se fassa senem malé certis passibus ibit Sidereum tremebunda caput? num tetra vetustas Annorumque æterna fames, squallorque situsque Sidera vexabunt? an et insatiabile Tempus Esuriet Cœlum, rapietque in viscera patrem ? Heu, potuitne suas imprudens Jupiter arces Hoc contra munisse nefas, et Temporis isto Exemisse malo, gyrosque dedisse perennes? Ergo erit ut quandoque sono dilapsa tremendo Convexi tabulata ruant, atque obvius ictu Stridat uterque polus, superâque ut Olympius aulâ Decidat, horribilisque retectâ Gorgone Pallas; Qualis in Ægeam proles Junonia Lemnon Deturbata sacro cecidit de limine cœli? Tu quoque Phœbe tui casus imitabere nati Præcipiti curru, subitâque ferere ruinâ Pronus, et extinctâ fumabit lampade Nereus, Et dabit attonito feralia sibila ponto. Tunc etiam aërei divulsus sedibus Hæmi
Dissultabis apex, imoque allisa barathro Terrebunt Stygium dejecta Ceraunia Ditem, In superos quibus usus erat, fraternaque bella. At Pater omnipotens fundatis fortius astris Consuluit rerum summæ, certoque peregit Pondere fatorum lances, atque ordine summo Singula perpetuum jussit servare tenorem. Volvitur hinc lapsu mundi rota prima diurno ; Raptat et ambitos sociâ vertigine cœlos. Tardior haud solito Saturnus, et acer ut olim Fulmineum rutilat cristatâ casside Mavors. Floridus æternùm Phoebus juvenile coruscat Nec fovet effœtas loca per declivia terras Devexo temone Deus; sed semper amicá Luce potens eadem currit per signa rotarum. Surgit odoratis pariter formosis ab Indis
Ethereum pecus albenti qui cogit Olympo Mane vocans, et serus agens in pascua cœli, Temporis et gemino dispertit regna colore, Fulget, obitque vices alterno Delia cornu; Ceruleumque ignem parìbus complectitur ulnis. Nec variant elementa fidem, solitoque fragore Lurida perculsas jaculantur fulmina rupes. Nec per inane furit leviori murmure Corus, Stringit et armiferos æquali horrore Gelonos Trux Aquilo, spiratque hyemem, nimbosque volutat. Utque solet, Siculi diverberat ima Pelori
Rex maris, et raucâ circumstrepit æquora conchâ Oceani Tubicen, nec vastâ mole minorem Ægeona ferunt dorso Balearica cete.
Sed neque Terra tibi sæcli vigor ille vetusti Priscus abest, servatque suum Narcissus odorem, Et puer ille suum tenet et puer ille decorem Phoebe tuusque et Cypri tuus, nec ditior olim Terra datum sceleri celavit montibus aurum Conscia, vel sub aquis gemmas. Sic denique in ævum Ibit cunctarum series justissima rerum, Donec flamma orbem populabitur ultima, latè Circumplexa polos, et vasti culmina cœli; Ingentique rogo flagrabit machina mundi.
De Idea Platonica quemadmodum Aristoteles intellexit.
DICITE sacrorum præsides nemorum des Tuque O noveni perbeata numinis
Memoria mater, quæqui in immenso procul Antro recumbis otioso Eternitas, Monumenta servans, et ratas leges Jovis, Cœlique fastos atque ephemeridas Deum, Quis ille primus cujus ex imagine Natura solers finxit humanum genus, Eternus, incorruptus, æquævus polo, Unusque et universus, exemplar Dei? Haud ille Palladis gemellus innubæ Interna proles insidet menti Jovis Sed quamlibet natura sit communior, Tamen seorsus extat ad morem unius, Et, mira, certo stringitur spatio loci; Seu sempiternus ille siderum comes Cœli pererrat ordines decemplicis, Citimumve terris incolit lunæ globum: Sive inter animas corpus adituras sedens Obliviosas torpet ad Lethes aquas: Sive in remotâ forte terrarum plaga
Incedit ingens hominis archetypus gigas, Et diis tremendus erigit celsum caput Atlante major portitore siderum. Non cui profundum cæcitas lumen dedit Dirceus augur vidit hunc alto sinu; Non hunc silenti nocte Pleiones nepos Vatum sagaci præpes ostendit choro; Non hunc sacerdos novit Assyrius, licet Longos vetusti commemoret atavos Nini, Priscumque Belon, inclytumque Osiridem. Non ille trino gloriosus nomine
Ter magnus Hermes (ut sit arcani sciens) Talem reliquit Icidis cultoribus. At tu perenne ruris Academi decus (Hæc monstra si tu primus induxti scholis) Jam jam poetas urbis exules tuæ Revocabis, ipse fabulator maximus, Aut institutor ipse migrabis foras.
NUNC mea Pierios cupiam per pectora fontes Irriguas torquere vias, totumque per ora Volvere laxatum gemino de vertice rivum ; Ut tenues oblita sonos audacibus alis Surgat in officium venerandi Musa parentis. Hoc utcunque tibi gratum pater optime carmen Exiguum meditatur opus, nec novimus ipsi Aptiùs à nobis quæ possint munera donis Respondere tuis, quamvis nec maxima possint Respondere tuis, nedum ut par gratia donis Esse queat, vacuis quæ redditur arida verbis. Sed tamen hæc nostros ostendit pagina census, Et quod habemus opum chartâ numeravimus istâ, Quæ mihi sunt nullæ, nisi quas dedit aurea Clio, Quas mihi semoto somni peperere sub autro, Et nemoris laureta sacri Parnassides umbræ.
Nec tu vatis opus divinum despice carmen, Quo nihil æthereos ortus, et semina cœli,
Nil magis humanam commendat origine mentam, Sancta Prométheæ retinens vestigia flammæ.
Carmen amant superi, tremebundaque Tartara carmen Ima ciere valet, divosque ligare profundos, Et triplici duros Manes adamante coercet. Carmine sepositi retegunt arcana futuri Phœbades, et tremulæ pallentes ora Sybillæ ; Carmine sacrificus sollennes pangit ad aras, Aurea seu sternit motantem cornua taurum ;
Seu cùm fata sagax fumantibus abdita, fibris Consulit, et tepidis Parcam scrutatur in extis. Nos etiam patrium tunc eum repetemus Olympum, Æternæque moræ stabunt immobilis ævi, Ibimus auratis per cœli templa coronis, Dulcia suaviloquo sociantes carmina plectro, Astra quibus, geminique poli convexa sonabunt. Spiritus et rapidos qui circinat igneus orbes, Nunc quoque sidereis intercinit ipse choreis Immortale melos, et inenarrabile carmen; Torrida dum rutilus compescit sibila serpens, Demissoque ferox gladio mansuescit Orion; Stellarum nec sentit onus Maurusius Atlas. Carmina regales epulas ornare solebant, Cum nondum luxus, vastæque immensa vorago Nota gulæ, et modico spumabat cœna Lyæo. Tum de more sedens festa ad convivia vates Æsculeâ intonsos redimitus ab arbore crines, Heroumque actus, imitandaque gesta canebat, Et chaos, et positi latè fundamina mundi, Reptantesque deos, et alentes numina glandes, Et nondum Etneo quæsitum fulmen ab antro. Denique quid vocis modulamen inane juvabit, Verborum sensusque vacans, numerique loquacis? Silvestres decet iste choros, non Orphea cantus, Qui tenuit fluvios et quercubus addidit aures Carmine, non citharâ, simulachraque functa canendo Compulit in lacrymas; habet has à carmine laudes.
Nec tu perge precor sacras contemnere Musas, Nec vanas inopesque puta, quarum ipse peritus Munere, mille sonos numeros componis ad aptos, Millibus et vocem modulis variare canoram Doctus, Arionii meritò sis nominis hæres. Nunc tibi quid mirum, si me genuisse poëtam Contigerit, charo si tam propè sanguine juncti Cognatas artes, studiumque affine sequamur? Ipse volens Phoebus se dispertire duobus, Áltera dona mihi, dedit altera dona parenti, Dividuumque Deum genitorque puerque tenemus.
Tu tamen ut simules teneras odisse Camoenas, Non odisse reor, neque enim, pater, ire jubebas Quà via lata patet, quà pronior area lucri, Certaque condendi fulget spes aurea nummi: Nec rapis ad leges, malè custoditaque gentis Jura, nec insulsis damnas clamoribus aures. Sed magis excultam cupiens ditescere mentem, Me procul urbano strepitu, secessibus altis
« ՆախորդըՇարունակել » |