At tu, nam Divum servat tutela poëtas, 115 nire. Tu vero, o puella, ignosce sancto Vati, prædico tibi, Deorum enim præsidium Poëtas tuetur, ut prædicem Messulinum, ubi portabit ante currum suum urbes ap. editorem; Usque Par. Guarn. Zwicc. 1. 2. Witt. 1. 2. Broukh. 1. 2. 3. ompes Beroll. sex H. Voss. quatuor Stat. Dat. Angll. 2. 3. 4. 5. ed. pr. maj. Venet. 2. Brix. Rheg. &c. corruptum, ait Broukh. ex Visque, more Italicæ scripturæ. Sed ab Ald. 2. edi cœptum est Vixque cano Nemesin; quam lect. confirmant quatuor Voss. et locus simillimus Propert. 11. 16. 32. 34. Utque cano nemesim ed. pr. min. Usque revocarunt Voss. Bauer. Wund. et Bach. Sant. in Bibl. Crit. p. 87. dicit: Audacior quis fortasse tentaret: Urit amor Nemesis, ut ad hunc Tibulli versum respexerit Martial. xiv. 193. ' Ussit amatorem Nemesis lasciva Tibullum.'-112 Berol. 1. jussos; Colb. junctos: unus Broukh. reperiisse ; Guelf. 2. Beroll. 1. 3. 4. cum tribus aliis, reperisse, quod H. Voss. et Bach reposuerunt; Aoristi namque forma delectari aiunt Tibullum. Cf. II. 1. 10. Ovid. Am. 1. 4. 38. 1. 13. 5. Art. III. 455. Mart. de Spect. VIII. 2. Post h. vs. traduxit Scal, in h. 1. e seq. Elegia vss. 15-18.— 113 A tu Berol. 4. poëtam Angl. 3. Aldus verba, nam D. s. t. poëtas, uncis circumscripsit; quidni etiam præmoneo? inquit Huschkius: Heynius versum interpunxit, At tù ; nam divum servat tutela poëtas; improbante eodem Huschk. --114 Colot. tuo pro sacro.-115 Et Stat. duo Bronkh. Exc. Pocc. Berol. 2. Guelff. 3. 4. ed. pr. min. Bartol. Brix. Venett. 1487. 1491. 1493. et Ald. 1. Ut Guelf. 1. cod. Lips. Par. Beroll. 1. 3. 4. ed. pr. maj. Vicent. et Rheg. celebres Guelff. 1. 4. Brix. ap. Broukh. et Venett. 1491. 1493. tum cod. Lips. -116 Ante tuos Dat. iucta (i. e. ut recte legi debuerat in cod. victa) ed. pr. min. ; juncta (quod sæpe scribitur iucta) in Dat.; vincta (quod sæpe scribitur victa) in Beroll. 1. 2. 3. forent Witt. 2. Berol. 1. ferent Beroll. 3. 4. Witt. 1. duo Broukh. unus Stat. Par. Scal. rec. Dat. Angll. 3. 4. 5. Corv. Reg. ed. pr. min. Bartol. Venet. 2. Rheg. et Lips. ap. Heyn. ferant Guelff. 1. 4. et Brix. feret Vat. Ursini, Berol. 2. ed. pr. maj. et Vicent. geret cod. Lips. NOTE etiam Martial. lib. 1. 'Fama est arguti Nemesis formosa Tibulli,' &c. 113 Divum servat tutela Poëtas] Vatibus nimirum sunt cum cœlo commercia, Numinisque divinitatem participant. Ovidius: 'At sacri Vates, et Divam cura vocamur.' 116 Oppida victa feret] In triumphis præferri solebant tabula, sive fercula, in quibus exhibebantur simulacra urbium victarum, montium et Aluminum, atque etiam præliorum, quæ adversus hostes gesta fuerant. Hujusmodi pompæ meminit Cicero Orat. in Pison. Meminit Livius lib. XXXVII. ubi scribit: 'Scipio Asiaticus centum triginta septem urbium simulacra in triumpho duxit.' Tacitus Annal. 11. Vecta spolia, captivi, simulacra montium, fluminum, præliorum,' &c. illa simulacra ex argento fuerunt in triumpho Tiberii. Ut refert Ovid. ex Ponto lib. II. Eleg. 1. in triumpho Julii Cæsaris de Galliis fuerunt ex citro in ejusdem triumpho Pontico, ex acantho: in Alexandrino, ex testudine: in Hispaniensi, ex argento rasili. Alias ex aliis, atque aliquando : ex auro. Ipse gerens laurus; lauro devinctus agresti Sic tua perpetuo sit tibi casta soror. 120 debellatas, armorum fructus. Ego ipse gestans lauros, sylvestri lauro obstrictus miles clara voce cantabo, Io triumphe. Tunc meus Messala genitor præbeat populo pia spectacula, et gratuletur curru transeunte; exaudi vota nostra, o Phœbe, ita tibi sint crines incædui, ila tua soror tibi semper pudica permaneat. Berol. 1. a marg., unus Stat. et Colot. gerent alter Stat.-117 Ipse parens in Venett. Angll. 2. 4. Beroll. 1. 2. 3. Colb. unus Broukh. Dat. Vat. Ursini, et Guelf. 2. exhibent lauros, et ita Pighius ad a. 758. Formam laurus, quod testantur Guelff. 1. 3. 4. Berol. 4. Witt. 1. 2. duo Broukh. Par. cod. Lips. edd. pr. maj. min. Bartol. Venet. 2. cum aliis, nobiliorem esse altera, lauros, monuit H. Vossins: laurum lauro Venett. 1491. 1493. devincius et ipse Colb.118 Berol. 4. triumpha: pro canet, quod exhibent omnes Beroll. Guelff. Reg. Corv. Witt. 1. 2. duo Broukh. Colb. omnes Stat. Vatt. 1. 2. 3. 4. Vat. Ursini, Scal. rec. et vet. Dat. Exc. Falc. Angll. 1. 2. 3. 4. 5. alii, canam e conj. reposuit Scaliger: in quod et ipse incidi, quodque et nunc verum esse arbitror; si modo illa, Ipse gerens aliquam vim habere debent. Alioqui interpunctionem muto: cum....victa feret Ipse gerens laurus: Lauro d. a. Miles.... canet. Jam merus lusus est, mutare hæc velle, ut scribatur, Ipse geret laurus, scilicet Messalinus. Possit sane et hoc scribi.' Heyn.-119 Tum e libris nonnullis Stat. Beroll. 1. 3. Zwiec. 1. 2. Dat. Venet. 2. Brix. Rheg. Venett. 1491. 1493. aliisque, cum Broukh. Vulp. et Voss. reposuit Bach; Dum habet ed. pr. maj. Tunc cod. Lips. Par. Beroll. 2. 4. et ed. pr. min. Langermannus sua mavult pro pia.-120 Et placeat cod. Lips, et a marg. plaudat : in uno Stat. prætereunte parens. Noluit Poëta id, quod alicui in mentem veniat,' Et plaudat (sive plaudant sc. turba) c. p. patri.' Heyn.-121 Anue Par. et sic in ed. pr. maj. sic sint intonsi tibi Beroll. 1. 3. sic tibi sit intonsi Berol. 4. et in marg. sic.-122 Sit tua p. sit tibi Berol. 2. Sic tibi p. sit tua Angl. 2. perpetua cod. Lips. Par. unus Voss, et Ald. 1. ELEGIA VI. CASTRA Macer sequitur; tenero quid fiet Amori? Et, seu longa virum terræ via, seu vaga ducent Æquora, cum telis ad latus ire volet? Macer militiam sectatur, quid eveniet blando Cupidini? Si, ut cacula, militis ille erit assecla, et impigre cervice portabit arma, et cum jaculis ad latus heri incedere cupiet, sive longum terræ iter, sive maria fluctuantia agent hominem: 0 Eadem in edd. pr. maj. et min. præfixa est inscriptio, Ad amorem: addit Vicent. ut revocet Macrum sequentem castra, seque spe Nemesis teneri dicit.-1 Cod. Lips. Par. ed. pr. maj. Venet. 2. et Rheg. mater. Ducta hæc lectio est e libris, ætate præcedentibus illos, qui substituerunt Venus, ut Colb. et Colot. Sed jam Vicent. habet macer; ed. Lips. ap. Heyn. mr. Porro cod. Lips. exhibet tenero qs fecit amori. Colb. misero.-2 Si unus Broukh. Sit cod. Lips. Par. omnes Beroll. Witt. 1. 2. Broukh. 2. 3. Colb. tres Palatt. Vat. Heinsii 1. 2. 3. 4. Scal. rec. et vett. Dat. Angll. 1. 2. 3. 4. 5. gerut cod. Lips. Broukh. 1. 2. 3. Colb.-tres Palatt. edd. pr. maj. min. Bartol. Venet. 2. et Vicent. ferat Witt. 1. 2. unus Stat. Dat. Reg. Angll. 3. 4. Brix. Rom. et Venett. 1491. 1493. Scal. correxit, Si comes, et c. f. a geret, Et....ire volet: Ure quæso, &c. continuato sensu usque ad otia liquit, et ad Macrum omnia refert, contorta et impedita ratione. Heyn, emend. Si comes e collo fortiter arma geret.—3 Guelf. 2. Voss. 4. et Berol. 2. terret pro terræ: hinc nata altera lect. ed. pr. min. ducunt pro ducent; sed recte conjunguntur tempora ducent et volet: Angl. 2. exhibet ducant. Sfort. mala pro raga.-4 Muretus vitium inesse putabat v� NOTE 1 Castra Macer sequitur] Macrum familiarem suum in militiam relicta puella proficisceutem a proposito de terreri per Amorem cupit Tibullus. Tum in corruptos sui sæculi mores et luxum invehitur. Macer] Fuit ille Macer Veronensis, qui libros scripsit de Avibus, de Serpentibus, et de Herbis. Testatur id Ovid. Trist. 11. 'Sæpe suas volucres legit mihi grandior ævo, Quæque nocet serpens, quæ juvet herba, Macer.' Tenero quid fiet Amori] Sic frequentissime dixerunt optimi lectissimæ Latinitatis Auctores. Plaut. 'Quid fiet mihi postea? Cicero: Diodoto quid faciam?' ་ 2 Sit [Si] comes] Alii legunt : Sit comes, et collo fortiter arma gerat, non geret; huncque sensum efficiunt: Macer dedit militiæ nomen, quid interim fiet Amori, cui videtur renuntiasse ? Sit omnino miles, et impigre militiæ labores omnes toleret. Amor interim individuus comes ab eo nunquam discedat, et contemtum sui in errone probe ulciscatur. Nos vero sic Poëtæ sententiam procedere putamus: Si Macer vult esse armiger, et comes, et assecla, et velut cacula cum telis sequi militem, vel ducem herum, o Amor, ure eum, &c. Hoc nempe scripsit Tibullus in invidiam vitæ militaris; Macrumque esse caculam potius quam militem facete dixit. 4 Ad latus ire volet] Milites ad bellum proficiscentes ducebant secum Ure, puer, quæso, tua qui ferus otia liquit, 5 puer, oro, inflamma eum, qui inhumanus deseruit otium tuum, et rursus reduc vagum illum sub tua vexilla: quod si militibus indulgebis, et is ipse miles erit, qui sibi ire, et reponebat ad latus ille volet ; et hanc emendationem admisit Vulpius, refutavit Heynius, præsertim cum sic parum commode Amor arma simul fortiter collo gerere et ad latus volare diceretur. Eodem incommodo laborat Heinsii conj. ad latus usque volet. Omnes omnium libri testantur ire.-5 Beroll. 1. 3. puer otia, et in marg. 1. ferus: Par. Witt. 2. Broukh. 1. ed. pr. min. Venet. 2. et Rheg. ocia; Witt. 1. octia; ed. pr. maj. et Vicent. ocia linquit; unns Stat. habet etiam linquit.-6 Pro erronem quatuor Palatt. exhibent heroëm; unus Palat. extorrem; alter Palat. Scal. rec. Angl. 2. Dat. Berol. 4. et Rheg. ap. Bronkh. errorem; unus Stat. Et verum erronem, quod Berol. 1. habet a marg. hinc Passer. faciebat, Et veterem erronem; in Goth. Et iterum erronem; nihil similius in libris scriptis deprehenditur syllabis it et u. Hæc scripturæ diversitas suspicionem injecit H. Vossio, falsam esse lectionem vulgatam, ut quæ partim insolita significatione adverbii iterum pro retro laboret, partim etiam sono auribus molesto. Intulit ergo invitis codd. Erronemque retro. Heins. porro et Broukh. conjectura malebant sub sua signa: pro signa Reg. habet juga; Guelf. 2. lustra; Scal. rec. regna; Angl. 2. castra.-7 Florent. Stat. parcis; forte verins, inquit Heyn. hinc Passer. fecerat, parsis, i. e. peperceris; Guelf. 3. et Monac. parcas, (quod reposuerunt H. Voss. et Bach,) sed in Guelf. 3. syl. es superscripta. Vulgatam satis confirmant vs. 3. 4. et exempla quæ collegit Huschk. ad 1. 4. 65. eris hic Rom. et Venett. ero et hic conj. Dous. P.-8 Ipse levi galea Florent. Stat. Berol. 4. et Guelf. 2. hoc probatum Broukh. et Vulpio: Ipse levem g. q. s. p. aquam, quod ex omnibus fere libris et edd. revocavit Heyn. confirmavit aliquot aliorum poëtarum exemplis Vossius, ut Hor. 1. Ep. 16. 17. Ovid. Fast. v. 662. portat Beroll. 1.4. et Guelf. 2. a m. sec. potet Venett. 1491. 1493. et Aldd. portet omnes Stat. Witt. 1. 2. Broukh. 1. 2. 3. Exc. Pocc. Scal. rec. Dat. Vatt. Heins. 1. 2. Colot. Angll. 2. 3. 4. et Angl. 5. a m. pr. Beroll. 2. 3. NOTE servos, quos caculas vocant, fustibus et clavis ligneis armatos ad ipsorum tutelam, qui etiam ad latus heri sui arma ferebant. Plautus: 'Video caculam militarem me futurum.' 5 Puer] Cupido Deus Amoris, qui puer nudus, alatus, cœcus, et pharetratus fingitur, juxta illud vulgare : Cœcus, et alatus, nudus puer, et pharetratus.' Catullus in Argonauticis, seu in Epithalamio Pelei et Thetidis: Sancte puer, curis hominum qui gaudia misces.' 5 Otia] Venus enim et Amor amant otia, præcipuumque Amoris reme dium, militare est, et res agere. Ovid. Rem. Am. Otia si tollas, periere Cupidinis arcus, Contemtæque jacent, et sine luce faces.' 6 Erronem] Alii legunt, heroëm; alii, extorrem, quod non est aspernabile. Sub tua signa voca] Amatorum et Amoris otium et nugæ militiæ quoddam genus est: unde et Ovid. Art. Am. lib. 111. Militia species Amor est, discedite segnes, Non sunt hæc timidis signa petenda viris.' 8 Qui sibi portet aquam] Plures legunt, potet, galeamque dicunt esse Castra peto: valeatque Venus, valeantque puellæ ! Spes fovet, et fore cras semper ait melius. 10 15 20 aquam vilem casside gerat. Ego etiam militiam sequor ; facessat Venus, facessant et puellæ. Mihi quoque robur est, mihi etiam buccina apta est. Magnifica dico: at mihi magnifica superbe locuto janua obserata dejicit magna dicta. Quam sæpe juravi me nunquam reversurum ad ædes puella? Nihilominus postquam multum juravi, pedes ipsi illuc regrediuntur. O asper Cupido, utinam videam arma tua, scilicet tuas sagittas disruptas, si fas est, et tædas tuas extinctas. Tu me infeli cem crucias, ipse tu impellis me imprecari mihi execranda, et furenti animo nefaria proferre. Plerique vitæ miserias morte terminarent; sed credula spes alit vitam, Par. edd. pr. maj. min. Bartol. Venet. 2. et Rheg.-10 Muretus paucorum codd. auctoritate recepit grata tuba est. Habent hoc Exc. Perr. Pocc. et Broukh. et Vat. Heins. 2. Sed alterum hemistichium, Et mihi sunt vires haud dubie requirit et mihi facta tuba est, i. e. et mihi convenit res militaris, et ego sum factus, natus idoneus armis. facta habent Beroll. Witt. 1. 2. Broukh. 1. 2. 3. sex Palatt. Angll. 3. 4. 5. alii. In nullo libro desideratur est.-11 Exc. Lips. parce locuto: Hamb. verba locuto: Ask. Beroll. 1. 3. unus Stat. Witt. 2. et Dat. magna loquenti.—12 In Exc. Vat. Heinsii grandia ex interpretatione.— 13 Cod. Lips. quociems relicturum.-14 Quom Witt. 1. Dat. et Berol. 3. inde Witt. 1. Magnas turbas hic movit Scaliger. Primum vss. 15-18. retraxit ad sup. Eleg. inter vs. 112. et 113. Porro subjecit hoc loco post illa, pes tamen ipse redit, vs. 33-60. ex lib. II. Eleg. 3. At tu quisquis is es: et in iis finivit Elegiam hanc, Barbara gypsatos ferre castasta pedes. Tum novam eanique septimam Elegiam orsus est cum verbis, Finirent multi leto mala: credula vitam, &c.-16 Scilicet Beroll. 1. 3. 4. Witt. 1. 2. Broukh. 1. Angll. 2. 3. 4. Par. cod. Lips. Si licet Berol. 2. Broukh. 2. 3. et Angl. 5. Ilicet Broukh. ex emend. Heins. et cod. Scheff. reposuit; idem testantur Vindob. et Voss. 5. -17 Reg. Corv. Witt. 2. unus Broukh. Angl. 5. et omnes Beroll. dura pro dira; unus Stat. cura, unde ipse dura faciebat; dira habent Witt. 1. duo Broukh. cod. Lips. Par. alii.-18 Cogis et in sana Rheg. nephanda cod. Lips. NOTE militis poculum. Unde Propertius : 'Potabis galea fessus Araxis aquam.' Puto tamen cum antiquis Codicibus legendum, portet, juxta illud Claudiani de Consulat. Honorii, lib. III. In galea portare nives.' 10 Mihi facta tuba est] Alii legunt, mihi grata tuba est. 12 Clausæ fortia verba fores] Amantibus usque adeo molesta est exclu sio, ut nihil putetur in amore gravius. Hic vero notatur amantium instabi |