Eheu! translatos alio maerebis amores;
Ast ego vicissim risero. la

Altera jam teritur bellis civilibus aetas,
Suis et ipsa Roma viribus ruit :

Barbarus, heu! cineres insistet victor, et urbem

Eques sonante verberabit ungula,

Quaeque carent ventis et solibus ossa Quirini,

Nefas videre! dissipabit insolens.

Forte, quid expediat, communiter aut melior pars 15 Malis carere quaeritis laboribus:

Nulla sit hac potior sententia: Phocaeorum

Velut profugit exsecrata civitas

Agros atque Lares patrios, habitandaque fana

Apris reliquit et rapacibus lupis

Ire, pedes quocunque ferent, quocunque per undas
Notus vocabit aut protervus Africus.

20

23. Heu heu. C. xvi. 14. videri.

21. ferunt.

Sic placet? an melius quis habet suadere? Secunda Ratem occupare quid moramur alite?

Sed juremus in haec: simul imis saxa renarint
Vadis levata, ne redire sit nefas;

25

Neu conversa domum pigeat dare lintea, quando
Padus Matina laverit cacumina,

In mare seu celsus procurrerit Apenninus,

Novaque monstra junxerit libidine

Mirus amor, juvet ut tigres subsidere cervis,
Adulteretur et columba miluo,

Credula nec ravos timeant armenta leones,

Ametque salsa levis hircus aequora.

30

Haec, et quae poterunt reditus abscindere dulces, 35 Eamus omnis exsecrata civitas,

Aut pars indocili melior grege; mollis et exspes

Inominata perprimat cubilia !

Vos, quibus est virtus, muliebrem tollite luctum,

Germinat et nunquam fallentis termes olivac,
Suamque pulla ficus ornat arborem,
Mella cava manant ex ilice, montibus altis
Levis crepante lympha desilit pede.
Illic injussae veniunt ad mulctra capellae,
Refertque tenta grex amicus ubera;
Nec vespertinus circumgemit ursus ovile,
Neque intumescit alta viperis humus.
Pluraque felices mirabimur: ut neque largis
Aquosus Eurus arva radat imbribus,

29. proruperit. 33. flavo; fulvos; saevos. 51 ovili.

45

50

Pinguia nec siccis urantur semina glebis,
Utrumque rege temperante Coelitum.
Non huc Argoo contendit remige pinus,
Neque impudica Colchis intulit pedem :
Non huc Sidonii torserunt cornua nautae,
Laboriosa nec cohors Ulixei.
Nulla nocent pecori contagia; nullius astri
Gregem aestuosa torret impotentia.

55

60

Jupiter illa piae secrevit litora genti,

Ut inquinavit aere tempus aureum :

Aere, dehinc ferro duravit saecula, quorum
Piis secunda, vate me, datur fuga.

65

CARMEN XVII.

AD CANIDIAM

VENEFICAM.

HORATIUS.

Jam jam efficaci do manus scientiae,
Supplex et oro regna per Proserpinae,
Per et Dianae non movenda numina,
Per atque libros carminum valentium
Refixa coelo devocare sidera,

Canidia, parce vocibus tandem sacris,
Citumque retro solve, solve turbinem.
Movit nepotem Telephus Nereïum,
In quem superbus ordinarat agmina
Mysorum et in quem tela acuta torserat.

5

10

61. austri. 63. sacravit. 65. Aerea dehinc.
C. xvii. 5. Defixa.

Unxere matres Iliae addictum feris

Alitibus atque canibus homicidam Hectorem,
Postquam relictis moenibus rex procidit

Heu! pervicacis ad pedes Achillei.

Setosa duris exuere pellibus

Laboriosi remiges Ulixei,

Relapsus atque notus in vultus honor.

Volente Circa, membra: tunc mens et sonns

Dedi satis superque poenarum tibi,
Amata nautis multum et institoribus.
Fugit juventas, et verecundus color
Reliquit ossa pelle amicta lurida;
Tuis capillus albus est odoribus,
Nullum ab labore me reclinat otium:

15

20

Quid amplius vis? O mare, o terra! ardeo,

30

Centum juvencos, sive mendaci lyra
Voles sonari: tu pudica, tu proba
Perambulabis astra sidus aureum.
Infamis Helenae Castor offensus vicem

11. Luxere.

18. Relatus. 33. Furens; urens.

30. O mare et terra
42. vice.

40

Fraterque magni Castoris, victi prece,
Adempta vati reddidere lumina :
Et tu, potes nam, solve me dementia,
O nec paternis obsoleta sordibus,
Nec in sepulcris pauperum prudens anus
Novendiales dissipare pulveres !
Tibi hospitale pectus et purae manus,
Tuusque venter Pactumeius, et tuo
Cruore rubros obstetrix pannos lavit,
Utcunque fortis exsilis puerpera.

CANIDIAE RESPONSIO.

Quid obseratis auribus fundis preces?
Non saxa nudis surdiora navitis
Neptunus alto tundit hibernus salo.
Inultus ut tu riseris Cotyttia
Vulgata, sacrum liberi cupidinis,
Et, Esquilini pontifex venefici,

Impune ut Urbem nomine impleris meo?
Quid proderat ditasse Pelignas anus,
Velociusve miscuisse toxicum?
Sed tardiora fata te votis manent;
Ingrata misero vita ducenda est in hoc,
Novis ut usque suppetas laboribus.
Optat quietem Pelopis infidi pater,

Egens benignae Tantalus semper dapis;
Optat Prometheus obligatus aliti,
Optat supremo collocare Sisyphus

In monte saxum: sed vetant leges Jovis.
Voles modo altis desilire turribus,

50 partumeius. 56. et tu.

60. proderit.

62. Si-manent ?

64. doloribus. 65. infidus. 67. alite.

70